Paslanmaz çelik; hayatın her alanında kullanılan çok önemli bir malzeme haline gelmeyi başarmıştır. Paslanmaz çelik bileşiğinin kullanım alanının geniş olması, bu malzemenin farklı özelliklere sahip olmasını gerektirir. Paslanmaz çeliğin farklı özellikleriyle ön plana çıkmasını sağlayan en önemli unsur ise hiç şüphesiz ki bu malzemenin yapımında kullanılan alaşımlardır. Kullanılan alaşımların paslanmaz çeliklere yeni özellikler katmak gibi, fark olan özellikleri değiştirmesi ya da sönümlemesi de mümkündür. Paslanmaz çeliklerde alaşım elementlerinin sayısı sürekli olarak arttıkça, hedeflenen özelliği elde etme ihtimali o kadar düşer. Bu yüzden paslanmaz çelik içeriklerinde az emanetlerin yer alması son derece önemlidir. Söz konusu olan alaşımlarla beraber çeliğe eklenecek yeni özellikler ise şu şekildedir: esneklik, sertlik, kaynak edilme, kesilme ve dökülme. Paslanmaz çelik üretiminde kullanılan alaşım elementleri arasında yer alan en önemli seçenekler ise mangan, karbon, silisyum, krom ve nikel olarak ifade edilebilir.
Paslanmaz çeliklerin özelliklerinin kullanım alanında yetersiz kalması durumunda birbirinden farklı yöntemler kullanılarak bu çeliklere yeni özellikler eklenebilir ya da var olan özellikler isteğe bağlı geliştirilebilir. Bunun için ise çeliğin yapısına farklı alaşım elementleri eklenmesi gerekir. Alaşım elementleri, paslanmaz çeliklerin yapısal özelliğinde yer alabileceği gibi dışarıdan da dâhil edilebilir. Karaca Paslanmaz, çelik elementi eklenerek üretilen birbirinden farklı paslanmaz çelik bileşimine ev sahipliği yapan nitelikli bir firmadır paslanmaz çelik alaşım elementlerinin sağladığı ayrıcalıkları Karaca Paslanmaz farkıyla deneyimlemek için firmamızın web sitesini ziyaret etmeniz yeterli olacaktır.
Paslanmaz Çelik Nedir ve Neden Alaşım Elementleri İçerir?
Paslanmaz çelik; korozyona karşı dayanıklılık elde etmeyi sağlayan farklı alaşım elementleri içeren önemli bir malzemedir. Paslanmaz çelik; demir elementi ile farklı oranda karbon elementinin bir araya gelmesi sonucunda meydana gelir. Ana madde olarak söz konusu olan bu elementler farklı olsa bile, kullanım alanları için bazen daha farklı bileşenlerin kullanılması gerekebilir. Alaşım elementleri ise paslanmaz çeliğin farklı fiziksel özelliklerini doğrudan etkiler.
Paslanmaz Çeliklerde Alaşım Elementleri Nelerdir?
Paslanmaz çeliklerde yer alan alaşım elementleri şu şekilde sıralanabilir:
- Karbon: Paslanmaz çelik alaşım elementleri arasında ön plana çıkan birçok farklı element söz konusudur. Bu elementlerin çelik üzerinde dikkat çeken etkileri ise birbirinden farklı olabilir. Bahsi geçen elementlerden bir tanesi karbon olurken, paslanmaz çeliklerin türüne göre çeşitli oranda olabildiği söylenebilir. Bazı çelik türlerinde 0,03 oranında yer alırken, bazılarında ise bu oran 0,1 oranındadır. Karbon, paslanmaz çelik ürüne sertleştirici bir etki yapar. Karbon oranı artmaya başladıkça çeliğin çekme dayanımı ve sertliği artış gösterir. Söz konusu olan bu özellikler karbon sayesinde arttıkça esneklik, kaynak edilme, dövülme ve kesilme özelliği sürekli olarak zayıflar.
- Mangan: Karbon dışında ise çelik alaşım elementleri arasında en fazla yer alan seçenek mangandır. Mangan, paslanmaz çeliğe birçok farklı özellik kazandırır. Paslanmaz çeliğe dayanım özelliği kazandıran mangan, esnekliği ise bir miktar azaltır. Paslanmaz çeliğin kaynak edilme ve dövülme özelliğine katkı sağlar. Mangan alaşımı paslanmaz çelik malzemenin dayanımını ve sert yapısını artırsa bile söz konusu olan bu özellik paslanmaz çelikteki karbon miktarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Paslanmaz çeliklerde yer alan karbon oranı manganın gösterdiği etkiyi olumlu yönde etkileyerek, bu yüzden karbon miktarı fazla olan paslanmaz çelik malzemelerde manganın etkisi çok daha fazla olabilir. Aynı zamanda mangan alaşım elementi korozyon direncini ve su verme derinliğini üst düzeye taşır.
- Silisyum: Çelik alaşım elementleri arasında yer alan silisyum ise fiziksel dayanım oranını ve özgül ağırlığı yükseltir. Silisyum, mangan gibi her paslanmaz çelik içerisinde mutlaka yer alan özel bir maddedir. Çelik üretimi sırasında demir elementinden ya da ocak astarında bulunan tuğlalardan az oranda silisyum kendiliğinden direkt olarak çeliğe geçer. Bu sayede her bir paslanmaz çeliğin içerisinde mutlaka silisyum yer alır. Silisyumunun paslanmaz çeliklere birbirinden farklı etkileri olmanın yanı sıra, esnekliği bir miktar olumsuz etkilediği söylenebilir.
- Krom: Paslanmaz çelik alaşım elementleri arasında yer alan en önemlisi ise hiç şüphesiz ki kromdur. Krom, paslanmaz çeliğe bu paslanmaz özelliği kazandıran en önemli elementtir. Atmosferde yer alan oksijen demirle bir araya gelerek paslanmaya sebep olur. Metal malzemelerde sıklıkla yaşanan bu durum ise metal malzemelerin özelliklerini olumsuz etkiler ve kullanım performansına direkt olarak yansıtır. Paslanmaz çeliğin yapısında yer alan krom ise paslanmanın önüne geçen en güçlü elementtir. Kromun oksijenle çok yakın bir ilişkisi vardır ve bu ilişki sayesinde oksijenle bir araya gelerek krom oksit meydana gelir. Söz konusu olan krom oksit ise çeliğin her yüzeyini kaplar ve bu sayede atmosferde bulunan su ya da oksijen çeliğin içerisinde yer alan demire ulaşamaz. Bu durum ise paslanmanın önüne geçer. Krom oksit tarafından meydana gelen bu tabaka ise insan gözüyle fark edilmeyecek kadar incedir. Bu tabaka dışarıdan gelen etkiler sonucunda bozulmaya başladığında ise yenileyebilme özelliğine sahiptir. Bu sayede çelik malzemelerin korozyon direnci olumlu yönde etkilenir,
- Nikel: Paslanmaz çelik elementleri arasında nikel ise çok önemli konumda yer alır. Paslanmaz çeliklerde çok sık kullanılan nikel, sertliğin daha derinlere inmesine yardımcı olur. Kromla bir arada kullanıldığında çok daha yüksek etki göstere nikel, paslanmaz çelik malzemelere korozyon direnci ve ısıya karşı yüksek dayanım özelliği kazandırır. Özellikle östenitik paslanmaz çeliklerin oda sıcaklığında bile aynı etkiyi göstermesi sağlanır. Bu durum ise östenitik paslanmaz çeliklerin kullanım alanlarına fayda sağlar. Normal durumlarda 700 ile 800 derecede bile yapısını koruyan östenitik paslanmaz çelikler, %6 ya da çok daha faz orandaki nikel takviyesi ile oda sıcaklığında bu özelliği korumaya devam eder,
- Bakır: Paslanmaz çelikle bakır genel olarak bir kalıntı element olarak yer alır. Bahsi geçen bu element, çökelme sertleştirme özelliği oluşturmak ya da sülfürik asit ve deniz suyu şartlarında korozyon direncini daha üst seviyelere taşımak için farklı alaşımların içerisinde dâhil edilir.
Tüm bunların dışında paslanmaz çeliklerin içerisinde çeşitli alaşım elementlerinin yer aldığı söylenebilir. Bu elementler arasında yer alan fosfor, paslanmaz çelik için çok zararlı kabul edilir. Bu yüzden oldukça düşük oranlarda paslanmaz çelik içerisinde yer aldığı görülebilir. Fosfor gibi zararlı kabul edilen elementlerden bir diğer ise kükürttür. Kükürt, çelik malzemenin kırılganlık oranını artırır. Aynı zamanda sorunsuz şekilde haddelenmesinin önüne geçer. Bu yüzden fosforda olduğu gibi paslanmaz çelik içerisindeki oranı son derece düşük ve sınırlı tutulmak zorundadır. Hemen hemen fosfor ile aynı oranlarda paslanmaz çelik ürünlerin içerisinde yer alabilir.
Endüstriyel Uygulamalarda Alaşım Seçiminin Önemi
Paslanmaz çeliğin yapısal özelliklerini en doğru şekilde anlayabilmek için kullanılan alaşımların ve bu alaşımların teknik özelliklerinin detaylı olarak bilinmesi çok önemlidir. Bu durumun en önemli sebebi ise paslanmaz çeliğin kullanım alanlarının son dönemde çok geniş olması ve kullanım alanına bağlı olarak sahip olması gereken özelliklerin değişmesidir. Kullanım alanına bağlı olarak en uygun özelliğin elde edilebilmesi için ise en iyi alaşımlardan faydalanılması gerekir. Ayrıca paslanmaz çelik içeriklerinde dikkat edilmesi gereken diğer önemli konu doğru firmadan tedarik sağlamaktır.
Karaca Paslanmaz; paslanmaz çelik üretimi konusunda her zaman üst düzey kalitede çalışmalara imza atar. Geniş ürün seçeneklerinin yer aldığı Karaca Paslanmaz web sitesinde 304 paslanmaz çelik elementleri ve 316 paslanmaz çelik elementleri hakkında detaylı bilgi sahibi olmak çok kolaydır. Sizde paslanmaz çelik üretiminde kullanılan malzemelerin kalite ve güven odaklı tedarik edilmesini sağlamak için hemen Karaca Paslanmaz farkını deneyimleyebilirsiniz. Karaca Paslanmaz; paslanmaz çelik üretiminde kalite ve güven odaklı hizmet sistemi sayesinde sürekli olarak gelişmeye devam eder.
