Korozyon metallerin çevreleri ile olan elektrokimyasal tepkimeler sonucunda meydana gelen ve malzemenin uzun ömürlü olması için istenmeyen durumdur. Bu tanımı daha basit bir şekilde ifade etmek gerekirse metallerin uzun süre ve sürekli bir şekilde olumsuz çevre koşullarından bir yada birkaç tanesine maruz kalması sonucunda bozulmasıdır.

Korozyon genellikle metal özellikli ürünlerde meydana gelir. Korozyonun oluşması da metalin birçok özelliğinin kaybolmasına neden olur. Metal günlük hayatımızda farkında olarak yada olmayarak en sık kullandığımız malzeme türlerinden bir tanesidir. Arabalarımızda, musluklarımızda, sıhhi tesisatlarda, beyaz eşyalarımızda, ev aksesuarlarımızda en çok kullanılan malzemeler metallerdir. Metalden üretilen ürün her ne olursa olsun korozyona uğramaması pek mümkün bir durum değildir.

Rutubetli hava, deniz suyu, asidik ve bazik ortamlar, alkalin hava ve kirli hava korozyon oluşumunda yaygın nedenlerdir. Korozyonun elektrokimyasal tepkimeler sonucu ortaya çıktığını önceden belirtmiştik. Bu elektrokimyasal tepkimelerin oluşması için şu dördünün olması gerekir; anot, katot, iletken çözelti ve metalik iletim yolu. Metalin yüzeyinde korozyon oluşumu ise şu şekilde gerçekleşir; Metal, anotta oksitlenir, metal iyonlarının elektrolite geçtiği anda katotta oksijen indirgenir.  Metal iyonlarının oksitlenmesi ile meydana gelen elektronlar metal iletim yoluyla iletilir. Farklı alanlarda farklı nedenlerden dolayı meydana gelen korozyon türleri vardır. Özellikle çelik, demir ve pirinç alaşımlı malzemelerin korozyona uğrama potansiyeli yüksektir. Malzemenin hava ve su ile temas etme süresi korozyon hızlarını etkiler.

Korozyon Çeşitleri

Metalin yüzeyinde oluşan korozyon oluşum şekline ve nedenlerine göre farklı türlerde olabilir. Örneğin çelik ile demir aynı çevre koşullarına maruz kalsalar bile yapıları gereği yüzeylerinde farklı korozyon türleri meydana gelebilir. Şimdi de bu korozyon türleri nelerdir, kısaca bahsedelim.

Üniform Korozyon

Metalde meydana gelen korozyonun homojen bir şekilde yüzeyinde dağılması anlamına gelir. Bu korozyon genel korozyon olarak da bilinir. En çok çelik ve demirin su, hava ve toprak ile temas ettiği durumlarda meydana gelir. Deniz suyunun temas ettiği iskele ayaklarında, basamaklarda, kırsal alandaki farklı amaçlarda kullanılan demir direklerin toprak ile temas ettiği bölgelerinde üniform korozyon yaygın bir şekilde görülür. Günlük hayatta korozyon türleri arasında en çok rastlanan korozyon türü üniform korozyondur.

Üniform korozyon çelik ve demir yüzeyinde yaygın bir şekilde meydana gelirken alüminyum ve alüminyum alaşımlarda görülmez.

Çukur Korozyonu

Metaller üzerinde bölgesel olarak korozyon türlerinden bir tanesidir. Çukur korozyonlar metal üzerinde delik oluşmasına kadar ilerleyen korozyonlardır. Bu yüzden sıvı sızdırmazlığı istenen alanlarda olması kesinlikle istenmeyen korozyondur. Asidik bölgelerdeki agresif iyonlar, yüksek sıcaklığa ve korozif özelliği sahip bir ortamda oksijen oluşumunun değerlerine yakın bölgelerde korozyon oluşumu, geçiş bölgelerindeki oksit tabakası, aktif polarizasyona maruz kalındığında yüzeyde bir ayrışma meydana gelmesi çukur korozyonu tetikleyen durumlardandır. Üniform korozyonun tersine alüminyum ve alaşımlarında en çok meydana gelen korozyondur.

Seçimli Korozyon

Korozyon sadece metalin kendi yapısında meydana gelen bir durum değildir. Alaşımlı metallerde hem metal hem de elementler korozyona uğrayabilir. Seçimli korozyon alaşımlı metallerde elementin ve metalin alaşımdan uzaklaşmasına neden olan korozyon türüdür. Seçimli korozyon en çok pirinç alaşımlı metallerde meydana gelir. Pirinç alaşımlı metaller günümüzde vanalarda, kapı kollarında, mobilya ayaklarında ve otomotiv parçalarında kullanılan bir metaldir. Pirinç alaşımlarda çinkonun alaşımdan uzaklaşmasıyla seçici korozyon meydana gelir.

Galvanik Korozyon

Birbiriyle temas halinde olan ve birbirlerinden çok farklı standart elektrot değerlerine sahip olan malzemelerin zaman içinde birbirlerine temas etmelerinden dolayı meydana gelen korozyona galvanik korozyon denir. Farklı malzemelerin yer aldığı ortamdaki su ve nemli hava elektrolit görevi görür ve bu korozyon türüne neden olur.

Galvanik korozyon en çok bağlantı ve montaj alanlarında meydana gelen durumdur. Örneğin metalleri birleştirmek için kullanılan bir somonun etrafında galvanik korozyon meydana gelmesi yüksek bir ihtimaldir. Montajı yapılacak olan metalin bir alüminyum plaka olduğunu onun altında da bir pirinç tabaka olduğunu varsayalım. Somun ve vidamızın ise çelik olduğunu düşünelim böyle bir bağlantı alanında birbirinden farklı metaller yer almaktadır. Galvanik korozyon ise pirinç plaka ile alüminyum plakanın birbirlerine temas ettikleri bölgede, somunun alüminyum plaka ile temas ettiği üst bölgede ve vidanın pirinç plaka ile etkileşime girdiği noktalarda meydana gelir.

Tane Sınırları Korozyonu

Tane sınırları korozyonu genellikle ısıya yada kaynağa maruz kalan paslanmaz çelik ve demir içeren alüminyum alaşımlarda meydana gelen korozyon türüdür. Metalin içinde bulunan karbon ve kromun tepkimesi sonucu ortaya karbür bileşiği çıkar. Bu bileşik çeliğin taneler arasında korozyona dirençsiz olmasına neden olur. Dirençsiz olan bu bölgelerde ise korozyon oluşumu hızlanır.

Aralık Korozyonu

Metalin yüzeyinde üretimde brakılan yada kullanım esnasında meydana gelen aralıklarda yüksek korozif özellikli maddelerin girmesiyle oluşan korozyon türüdür. Bu aralıklar herhangi bir sıvıyı yüzeyine alacak kadar açık ancak akıp gitmesine engel olacak kadar da dar aralıklardır. Boru çatlakları bu aralıklara verilebilecek en güzel örneklerden bir tanesidir.

Bize Ulaşın